انواع نبشی
نبشی ها از نظر فرآیند تولید به دو دسته فابریک و پرسی تقسیم بندی می شوند.
نبشی پرسی چیست؟
هنگامی که برای تولید نبشی از ورق آهن استفاده گردد به آن نبشی پرسی گفته می شود. تولید آن همانند نحوه تولید ناودانی پرسی با عبورِ ورق نواربری شده از یک خط تولید، شکل دهی سرد انجام می گردد. در نبشی پرسی، زاویه داخلی تا حد امکان 90 درجه در نظر گرفته می شود. نبشی های پرسی عموما بال مساوی هستند. جنس این نبشی ها فولاد ساختمانی St37 می باشد.
نبشی فابریک چیست؟
نبشی که در تولید آن فرایند نورد گرم به کار رود نبشی فابریک نام می گیرد. این محصول با شکل دهی اسلب های گداخته تولید می گردد که دارای خواص مکانیکی متفاوتی نسبت به نبشی پرسی خواهد بود.
برشکاری، سوراخکاری و خم نبشی ها به راحتی انجام می گردد. از این رو نبشی را در کاربردهای مختلف به شکل های گوناگون در می آورند. یکی از کاربردهای نبشی که سوراخکاری شده، ساختن قفسه های آهنی برای نگهداری کالا می باشد.
همچنین از نظر شکل ظاهری نیز نبشی ها دو گروه دارند. نبشی های بال مساوی و نبشی های بال نامساوی
نبشی بال مساوی
چنانچه طول دو ضلع نبشی با هم مساوی باشد به آن بال مساوی گفته می شود.
نبشی بال نامساوی
اگر طول بال های نبشی با هم برابر نباشد به آن بال نامساوی می گویند.
تاریخچه پروفیل های باز ساختمانی
اگر بخواهیم تاریخچه ی فولادهای ساختمانی را بررسی کنیم، پیش از هرچیز باید بدانیم طریقه ی تولید فولاد بود که در میزان تولید آن تاثیر بسیاری گذاشت. در سالهای 1850 تا 1855 میلادی شخصی به نام هنری بسمر (که بعدها پدر فولاد نیز نامیده شد) بر روی مسئله ی تولید کم هزینه ی فولاد برای صنایع نظامی کار می کرد. او موفق شد روش خود را با عنوان تولید آهن بدون سوخت ثبت نماید. فرایند بسمر شامل دمیدن هوا از میان چدن مذاب و استفاده از اکسیژن موجود برای سوازندن ناخالصی ها و در نتیجه تولید فولاد گردید.
اما بعد از دور شدن از ایام جنگ، توجه طراحان و مهندسان ساختمان به فولادهای تولید شده بیشتر جلب شد. پیش از آن نبود فولاد، بسیاری از صنایع از جمله صنعت ساختمان سازی را محدود کرده بود و بیشتر مصالح سنتی به کار می رفتند.
رفته فولادی که پیش از این برای مقاصد نظامی ساخته میشد در پروژه های ساختمانی نیز به کار گرفته شد. با گذشت زمان طراحان مقاطع مورد نظر خود را به صورت مفهومی پیشنهاد می دادند و شکل های متنوعی برای سطح مقطع پروفایل ها تولید می گردید. بعضی از این مقاطع فقط در موارد خاصی کاربرد پیدا کردند در حالیکه تعدای از پروفایل ها کاربری های متنوعی پیدا نمودند. مقاطعی مانند میلگرد، قوطی پروفیل های آهنی، تیرآهن های بال پهن و معمولی، ناودانی و نبشی علاوه بر کاربردهای ساختمانی فراوان، در صنایع تولیدی نیز بسیار استفاده شدند. نبشی به عنوان پروفلی بسیار ساده، جایگاه بسیار ویژه ای در صنعت و ساختمان سازی پیدا کرد. یکی از دلایل آن را می توان استفاده راحت از آن برای تولید قاب یا فریم ها با کارآیی های گوناگون دانست. در کلیپ شماره 2 چگونگی ساخت یک قاب فلزی با استفاده از نبشی را با هم تماشا می کنیم.
مشخصات نبشی
1 – مشخصات شیمیایی نبشی
با توجه به اینکه نبشی های مورد بحث در این دانشنامه اغلب از فولاد های ساختمانی تولید می گردند، مشخصات شیمیایی آن به طور مستقیم تابع مشخصات شیمیایی ورق های خام به کار رفته در تولید آنها می باشد. استفاده از ورق های سیاه برای تولید نبشی بسیار رایج است. جدول ذیل نشان دهنده ی مشخصات شیمیایی این ورق ها می باشد.
| نام گرید | نوع اکسیداسیون | آنالیز شیمیایی نمونه آزمایشگاهی | ||||||||
| کربن | فسفر | گوگرد | نیتروژن | |||||||
| کمتر از 16 میلیمتر | بین 16 تا 30 میلیمتر | 30 الی 40 میلیمتر | 40 الی 63 میلیمتر | 63 الی 100 میلیمتر | بیش از 100 میلیمتر | |||||
| St37.2 | اختیاری | 0.21 | 0.25 | 0.25 | 0.25 | 0.25 | براساس توافق با سفارش دهنده | 0.065 | 0.065 | 0.009 |
| Ust37.2 | U | 0.21 | 0.25 | 0.25 | 0.25 | 0.25 | 0.060 | 0.060 | 0.010 | |
| Rst.37.2 | R | 0.19 | 0.19 | 0.19 | 0.19 | 0.23 | 0.050 | 0.050 | – | |
| St37.3 | RR | 0.19 | 0.19 | 0.19 | 0.19 | 0.19 | 0.050 | 0.060 | 0.010 | |
| St44.2 | R | 0.24 | 0.24 | 0.24 | 0.24 | 0.25 | 0.050 | 0.050 | – | |
| St44.3 | RR | 0.23 | 0.23 | 0.23 | 0.23 | 0.23 | 0.060 | 0.050 | – | |
| St.52.3 | RR | 0.22 | 0.22 | 0.24 | 0.24 | 0.24 | 0.060 | 0.060 | 0.010 |
جدول شماره 1 – برگردان بخشی از آنالیز شیمیایی فولاد بر اساس جدول 1 استاندارد DIN 17100
2 – مشخصات مکانیکی
| ردیف | نوع فولادSteel Grade | تنش تسلیمYield strength | مقاومت کششیTensile strength | درصد ازدیاد طولElongation rate | ضخامت نهایی خمشBending thickness |
| 1 | St 37 | 235 | 360-510 | 25 | 1.5t |
| 2 | St44 | 275 | 430-580 | 22 | 2t |
| 3 | St52 | 355 | 510-680 | 21 | 2.5t |
| 1 – تنش تسلیم بر حسب نیوتن بر متر مربع (N/mm2)2 – مقاومت کششی بر حسب نیوتن بر متر مربع (N/mm2) |
جدول شماره 2 – مشخصات مکانیکی نبشی آهن
3 – وزنی نبشی
همانگونه که گفته شد نبشی ها به لحاظ شکل به دو دسته بال مساوی و نبشی بال نامساوی طبقه‌بندی می گردند. طریقه ی نشان دادن مشخصات ابعادی در نبشی به این صورت است که اگر نبشی بال مساوی باشد، سایز و ضخامت آن را به صورت میلیمتر بیان می کنند. به عنوان مثال نبشی 6 با ضخامت 6 میلیمتر را به صورت 6*60 نشان می دهند. اما اگر نبشی بال نامساوی باشد اندازه های دو بال آن به وضوح مطرح می گردد. مثال این مورد نیز نبشی سایز 6*40*60 می باشد. اما فارغ از اینکه نبشی چه سایزی باشد، وزن آن در چندین استاندارد از جمله استاندارد DIN10056 و همینطور استاندارد GOST 8510 به شرح ذیل بیان شده است:
| ردیف | سایز | ابعاد (میلیمتر) | ضخامت (میلیمتر) | وزن شاخه 6 متری (کیلوگرم) | وزن شاخه 12 متری (کیلوگرم) |
| 1 | 2.5 | 25*25 | 3 | 7 | – |
| 2 | 2.5 | 25*25 | 4 | 9 | – |
| 3 | 3 | 30*30 | 3 | 9 | – |
| 4 | 3 | 30*30 | 4 | 8.2 | – |
| 5 | 4 | 40*40 | 3 | 11 | – |
| 6 | 4 | 40*40 | 4 | 14.5 | – |
| 7 | 5 | 50*50 | 3 | 14 | – |
| 8 | 5 | 50*50 | 4 | 18.3 | – |
| 9 | 5 | 50*50 | 5 | 22.6 | – |
| 10 | 6 | 60*60 | 5 | 27.5 | 55 |
| 11 | 6 | 60*60 | 6 | 35 | 65 |
| 12 | 7 | 70*70 | 6 | 38 | 77 |
| 13 | 7 | 70*70 | 7 | 44 | 88 |
| 14 | 8 | 80*80 | 7 | 51 | 102 |
| 15 | 8 | 80*80 | 8 | 58 | 116 |
| 16 | 10 | 100*100 | 10 | 90 | 180 |
| 17 | 12 | 120*120 | 12 | 124 | 248 |
جدول شماره 3 – مشخصات وزنی نبشی های استاندارد بال مساوی
کاربرد نبشی
استفاده از نبشی در کارهای ساختمانی جایگاه ویژه ای دارد. مهمترین آنها عبارتند از:
- نبشی کشی در ساختمان :این کار به منظور مهار دیوارهای سفالی و دیوارهای بتن آرمه صورت می گیرد.
- استفاده در چارچوب های ساده در و پنجره
- استفاده از نبشی لقمه برای اتصالات تیرآهن به بیم ها در ساختمان
- ساخت ستونها و خرپا های به کار رفته در اسکلت فلزی
کاربرد نبشی فقط به استفاده در ساختمان سازی محدود نمی گردد. از دیگر کاربرد های نبشی به اختصار می توان موارد ذیل را برشمرد:
- ساخت قفسه های آهنی
- ساخت ساپورت لوله در نیروگاه ها، پتروشیمی ها، خطوط لوله
- ساخت پایه برای تجهیزات ترافیکی
- ساپورت برای سینی های کابل برق
با در نظر گرفتن کاربردهای فراوان نبشی در ساختمان سازی و صنعت، مشخص می گردد قیمت نبشی همواره برای صنعت گران اهمیت ویژه ای دارد.
